- Zmiany prawne – obowiązkowa certyfikacja falowników w Unii Europejskiej
- Czym jest certyfikat NC RfG i kto go wydaje?
- O czym świadczy posiadanie certyfikatu NC RfG?
- Czy i do kiedy można montować falowniki bez wszczętej procedury certyfikacji?
Zmiany prawne – obowiązkowa certyfikacja falowników w Unii Europejskiej
Ostatnimi czasy można zaobserwować wiele zmian w sektorze instalacji fotowoltaicznych. Zmieni się system rozliczeń prosumentów tak, że mikroinstalacje fotowoltaiczne uruchomione od początku następnego (2022) roku będą znacznie mniej opłacalne dla użytkowników. Zmniejszają się dotacje w ramach programu Mój Prąd wprowadzonego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) z 5000 zł do 3000 zł. Zmiany dotknął również inwerterów, gdyż wejdzie w życie obowiązek ich certyfikacji.
Najczęściej inwestorom instalacje fotowoltaiczne kojarzą się głównie z panelami fotowoltaicznymi, ale to tylko jeden z ich najważniejszych elementów. Niezwykle ważnym urządzeniem niezbędnym do prawidłowego działania instalacji PV jest falownik (często nazywany również inwerterem, z angielskiego power inverter). Ma on za zadanie zamienić prąd stały, który został wytworzony przez panele, na prąd przemienny płynący w gniazdkach i służący do zasilania wszystkich urządzeń gospodarstwa domowego.
Czym jest certyfikat NC RfG i kto go wydaje?
Dotychczas wymagana dla falowników była tylko deklaracja zgodności wystawiona przez producenta. Jest to pewnego rodzaju oświadczenie standardowo wystawiane przez producenta falowników, iż produkt spełnia wymagania dyrektywy Unii Europejskiej (UE). Od początku sierpnia 2021 roku tylko taka deklaracja zgodności nie będzie już wystarczająca. Od tej pory wszystkie podłączane falowniki będą musiały mieć certyfikat NC RfG (ang. Network Codes Requirements for Generators) zgodny z wymogami Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD). Wymogi te są implementowane już od kilku lat nowe na poziomie międzynarodowym oraz krajowym. Mogą się z tym wiązać spore straty poniesione przez prosumentów jeżeli instalacja nie zostanie oddana jeszcze w tym roku. Wynika to z faktu, iż brak certyfikatu zgodności z NC RfG dla danego inwertera może zablokować możliwość przyłączenia instalacji do sieci. Aby to naprawić konieczny będzie zakup nowego falownika lub trzeba będzie poczekać, aż obecny producent falownika zdobędzie wymagane certyfikaty.
O czym świadczy posiadanie certyfikatu NC RfG?
Takie rozwiązanie jednak ma również wiele pozytywnych skutków. W dobie rozwijającego się dynamicznie rynku fotowoltaicznego można łatwo trafić na nierzetelnych dostawców urządzeń fotowoltaicznych. Wprowadzenie niniejszych wymagań ma pomóc inwestorom pozyskanie efektywnych, bezpiecznych i sprawdzonych (szczegółowo przetestowanych) falowników. Jest to dążenie do wyeliminowania z rynku elementów niewiadomego i wątpliwego pochodzenia. W kolejnych latach działania instalacji może to zaoszczędzić nerwów i pieniędzy użytkownikom instalacji dzięki dłuższej bezawaryjnej pracy inwertera lub łatwiejszemu kontaktowi z serwisem. Czołowi producenci inwerterów bardzo szybko odpowiedzieli na zmieniające się normy i potwierdzili spełnienie wymagań. W zakresie niektórych urządzeń określono również możliwość dostosowania falowników do obowiązujących przepisów.
Wymogi posiadania odpowiedniego certyfikatu falownika wynikają z Rozporządzenia Komisji (UE) 2016/631 z dnia 14 kwietnia 2016 r. ustanawiającego kodeks sieci dotyczący wymogów w zakresie przyłączenia jednostek wytwórczych do sieci (nazywany kodeksem NC RfG). W Polsce wdrożenie niniejszego kodeksu nadzorował operator systemu przesyłowego Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) oraz reprezentujące operatorów sieci Polskie Towarzystwo Rozdziału i Przesyłu Energii Elektrycznej (PTRiPEE). Jednostki te będą również odpowiadają za cały system i przyznawanie certyfikatów dla inwerterów w Polsce.
Początkowo wymogi te miały obowiązywać od 27 kwietnia 2021 r. W ostatniej chwili obowiązek posiadania certyfikatu jednak został odsunięty w czasie ze względu na konieczność dostosowania sprzętu przez producentów do zmieniających się wymagań. Możliwość stosowania jedynie deklaracji zgodności na dotychczasowych zasadach została przedłużona do 31 lipca 2021 r. Następnie w okresie od 1 sierpnia 2021 r. do 30 kwietnia 2022 r. możliwe będzie stosowanie falowników posiadających certyfikat zgodności z wymogami kodeksu NC RfG lub certyfikat potwierdzający zgodność z normą PN–EN 50549-1 i/lub PN–EN 50549-2 – ale wyłącznie wraz z dokumentacją potwierdzającą przystąpienie do procesu uzyskania certyfikatu zgodności z NC RfG oraz wymogów wynikających z Rozporządzenia Komisji (UE) 2016/631. Ostatecznie obowiązek stosowania jedynie certyfikatu potwierdzającego spełnienie wymogów kodeksu NC RfG ma wejść w życie 1 maja 2022 r. Pierwszym dostawcą fotowoltaiki w Polsce, który od 7 maja 2021 r. ma certyfikat zgodności NC RfG to Stilo Energy.
Niektórzy europejscy producenci falowników uzyskują certyfikat o zgodności z NC RfG u certyfikatora w swoim kraju, a następnie taki dokument przedstawią regulatorom w Polsce. Jest to poprawne podejście, jednak dokumenty te mają zdecydowanie niższą wartość dla polskich OSD, niż te które zostały opracowane przez certyfikatora posiadającego europejską akredytację i jednocześnie uwzględniającego w swoim planie certyfikacji polskie rozumienie dyrektywy NC RfG (dokumenty opracowane przez PSE oraz PTPiREE).
Czy i do kiedy można montować falowniki bez wszczętej procedury certyfikacji?
Osoby decydujące się na zakup instalacji fotowoltaicznej w najbliższym czasie powinny dokładnie zapoznać się z ofertą oraz bardziej ostrożnie dobierać sprzęt. Szczególnie należy zwrócić uwagę czy oferowany inwerter jest zgodny z obowiązującymi normami. Zaoszczędzi to w przyszłości wielu niedogodności. Co prawda powinno to również być dopilnowane przez wykonawców instalacji fotowoltaicznej od których kupowana jest usługa jednak dla własnego bezpieczeństwa inwestor powinien posiadać podstawową o planowanej inwestycji. Najlepiej od razu zamawiać instalacje PV, gdzie jest pewność, iż dostawcy i producenci spełniają najnowsze formalne i techniczne wymogi, aby nie martwić się w przyszłości o jakość i wydajność instalacji.
Zielona Lista Falowników PTPiREE
http://ptpiree.pl/documents/opracowania/kodeksy_sieci/lista/2022-01-13–wykaz-certyfikowanych-urzadzen.pdfhttp://ptpiree.pl/documents/opracowania/kodeksy_sieci/lista/2022-01-13–wykaz-certyfikowanych-urzadzen.pdf
